Kur korumalı TL mevduat hesabı, dövizde yaşanan ciddi yükseliş sonrası Türk Lirasının değer kazanması için oluşturulan bir sistemdir. Özellikle son iki sene içerisinde Türk Lirasının döviz karşısında büyük oranda değer kaybetmesi, insanları kazanç elde etmek ya da en azından Türk Lirasının yaşadığı düşüş karşısında zarar etmemek adına yatırımlarını altın veya döviz cinsinden yapmaya başlamalarına neden oldu.
1 Ocak 2021 itibariyle 7,43 TL olan dolar kuru, 17,50 TL, 9,07 TL olan Euro ise 19,71 TL seviyelerini görünce hükümet tarafından dolardaki yükseliş önüne geçebilmek ve Türk eski değerini yeniden kazandırabilmek adına kur korumalı TL mevduat hesabı sistemi devreye alındı.
Peki kur korumalı TL mevduat hesabı nedir? kur korumalı TL mevduat hesabı nasıl açılır? Bu yazımızda kur korumalı TL mevduat hesabı ile ilgili tüm sorulara cevap bulabilirsiniz.
Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı İlk Ne Zaman Uygulandı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan ve dövizdeki ciddi yükselişin önüne geçebilmek için oluşturulan bu finansal model 1960 ve 1970’li yıllarda iç piyasadaki döviz miktarını arttırmak için kullanılan “Dövize Çevrilebilir Mevduat” sistemi ile benzer özellikler taşımaktadır.
1967 ve 1974 yıllarında olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti tarihinde iki kere hayata geçirilen Dövize Çevrilebilir Mevduat sistemine benzer bir sistem olan kur korumalı TL mevduat hesabı 20 Aralık 2021 tarihi itibariyle yapılan kabine toplantısı sonrası tanıtıldı. Bu sisteme göre döviz ile yatırım yapmak yerine birikimlerini Türk Lirası üzerinden yapan vatandaşların kur artışı nedeniyle yaşayacakları zarar Hazine tarafından karşılanacak.
Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı Nedir?
Kur korumalı TL mevduat hesabı, birikimini Türk Lirası cinsinden yapan vatandaşların güncel faiz oranları üzerinden elde ettikleri faiz miktarının, döviz kurunda yaşanacak yükselişin altında kalması durumunda aradaki farkın Hazine tarafından ödeneceği bir sistemdir. Döviz alımlarının önüne geçerek döviz miktarındaki artışını durdurmayı hedefleyen ve şu ana kadar da Türk Lirasının değer kazanmasını sağlayan bu sistemin başarılı olup olmayacağı ise önümüzdeki aylarda ortaya çıkacaktır. Kur korumalı TL mevduat hesabı şu şekilde işlemektedir.
Kur korumalı TL mevduat hesabı, bankalarda mevcut mevduat hesaplarının uyguladıkları faiz oranlarına değil de dövize endeksli bir mevduat hesabıdır. Bu sistemde hesap açılış tarihi ile vade bitiş tarihi arasındaki kur dikkate alınır. Bu mevduat hesabına yapılacak birikim miktarına aylık faiz oranı üzerinden eklenecek miktarın kur farkının altında kalması durumunda aradaki fark devlet tarafından hazineden karşılanacak. Burada en çok merak edilen soruların başında ise kur farkı aylık faiz miktarının altında kalırsa ne olur? gelmektedir. Eğer kur korumalı TL mevduat hesabındaki getiriniz kur farkının üzerinde ise kur farkı dikkate alınmayacak ve anlaşmış olduğunuz mevduat faiz oranı üzerinden paranızı alabileceksiniz.
Hesaplar, 3 ay, 6 ay, 9 ay ve 12 aylık vadeler halinde açılabilecek. Vade tarihinden önce kur korumalı TL mevduat hesabından para çekilmesi durumunda ise hesap vadesiz hesap olarak değerlendirilecek ve faiz hakkı kaybolacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından kur farkının hesaplanması için her gün saat 11:00′ de döviz alış kuru açıklanacak. Vade bitişinin olduğu gün saat 11:00 itibariyle hesabın açıldığı tarihteki kur karşılaştırılarak düşük olan kur üzerinden hesaplamanız yapılabilecek.
Kur korumalı TL mevduat hesabından şirket statüsündeki tüzel kişiler hariç gerçek kişiler yararlanabilecek. Vade sonunda elde edilen gelir stopaj vergisinden muaftır.
Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı Faiz Nasıl Hesaplanır?
Kur korumalı TL mevduat hesabında faiz Merkez Bankası tarafından belirlenen asgari Politika Faizi oranı uygulanacaktır. Vade bitiş tarihi itibariyle döviz kurunun faiz getirisinden düşük olması durumunda faiz getirisi herhangi bir kesinti olmadan alınabilecek.
Kur artışı faiz getirisinden fazla olursa vade sonunda faiz getirisi nasıl hesaplanacak?
Diyelim ki kur korumalı TL mevduat hesabına 91 gün vade ile 10.000 TL’lik bir yatırım yaptınız. Hesap açılış tarihi itibari ile dolar kuru 10 TL iken hesap kapanış tarihi ile 12 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda vade bitişinde kazancınızı güncel faiz oranı olan %14 faiz oranı ile hesaplayacak olursak;
- Vade sonu kur farkı: 2.000 TL
- Faiz getirisi: 394,04 TL
- Toplam Vade Sonunda Ödenecek Tutar: 12.394,04 TL şeklinde olacaktır.
Vade tarihinden önce kur korumalı TL mevduat hesabı kapatılır ve döviz kuru artarsa faiz getirisi alınmadan yalnızca kurdaki artış farkı alınacak. Yukarıda verdiğimiz örnek üzerinden devam edecek olursak döviz kurunun 10 TL’den 12 TL’ye çıkması durumunda 10.000 TL yatırım yapan bir kişi vade tarihinden önce hesabını kapatırsa 394,04 TL faiz getirisini alamaz. Fakat kur farkından oluşan 2.000 TL’yi hakeder. Bu durumda vade sonu ödenecek tutar 12.000 TL olacaktır.
Vade tarihinden önce kur korumalı TL mevduat hesabı kapatılır ve döviz kuru azalırsa faiz getirisi nasıl hesaplanır?
Dolar kurunun 12 TL’den 10 TL’ye düştüğünü varsayılan. Eğer kur korumalı TL mevduat hesabından vade süresinden önce ayrılırsanız;
- Kur farkı: – 1.666,67 TL
- Faiz oranı: 0 TL
- Hakedilen Toplam Tutar: 8.333,33 TL
Herhangi bir hak mahrumiyeti ile karşılaşmamanız adına vade tarihinin bitişini beklemenizde fayda var.
Kur Korumalı TL Mevduat Hesabını Kimler Açabilir?
Kur korumalı TL mevduat hesabı açabilmek için Türkiye’de yaşıyor olmanız gerekmektedir. Türkiye’de yerleşik olarak yaşayan gerçek kişiler yararlanabilecek. Yurtdışında işçi olarak çalışan, serbest meslek sahibi ya da iş sahibi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları da kur korumalı TL mevduat hesabından yararlanabilecek.
Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı Nasıl Açılır?
Kur korumalı TL mevduat hesabı açmak için şubeye bizzat başvuruda bulunmanız gerekmektedir. Başvuru yapacağınız bankada bir mevduat hesabınız varsa o hesap üzerinden kur korumalı mevduat hesabına para aktarabilirsiniz. Eğer bir hesabınız bulunmuyorsa hesap açılışı ile birlikte yatırım yapacağınız tutarı da yatırmalısınız. Kur korumalı TL mevduat hesabı açılışında herhangi bir ek belge istenmez.
Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı Açılabilecek Bankalar
Kur korumalı TL mevduat hesabı, başta kamu bankaları olan Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank’tan açılabileceği gibi Denizbank, Yapıkredi, Garanti BBVA, ING Bank, TEB, QNB Finansbank vb. özel bankalar tarafından da açılabilecek. Banka seçimi yaparken dikkat etmeniz gereken nokta ise faiz oranları ve kur korumalı TL mevduat hesap açılışı alt limiti bankadan bankaya göre değişkenlik göstermektedir. Bu tutar kamu bankalarında 1.000 TL özel bankalarda farklı alt limitler uygulanabilmektedir. Bu nedenle hesap açılışı öncesi hesap açmak istediğiniz banka ile görüşerek faiz oranlarını ve alt limit tutarını öğrenmenizde fayda var.